Lolita | Vladimir Nabokov

Dziecko. Nimfetka. Marzenie.

LO-LI-TA.

Humbert Humbert zakochuje się w dwunastoletniej Dolores Haze, która staje się ucieleśnieniem jego największych marzeń. Mężczyzna za wszelką cenę próbuje zdobyć dostęp do dziecka, aby spełnić swoje chorobliwe fantazje, dlatego postanawia ożenić się z gospodynią, matką dziewczynki. Nie zwracając uwagi na wiek czy krzywdzące działania, Humbert Humbert sięga po swoją Lolitę. Czy ta historia ma prawo skończyć się szczęśliwie?

Jestem zwolenniczką powrotu do przeszłości, sięgania po powieści napisane kilkadziesiąt lat temu lub nawet jeszcze wcześniej. Uwielbiam przyglądać się zmianom następującym w przemyśleniach bohaterów, rozwoju społeczeństwa, ale także kolejnym motywom, które są wykorzystywane jako tło psychologicznych portretów. Nigdy wcześniej nie miałam okazji zapoznać się z twórczością Vladimira Nabokova, który stworzył wiele fenomenalnych dzieł. Jednym z najbardziej znanych będzie z pewnością Lolita - kontrowersyjna historia związku o charakterze seksualnym między o wiele starszym Humbertem Humbertem a młodą, ledwie nastoletnią Lolitą. Jakie są moje wrażenia po lekturze?

Vladimir Nabokov zręcznie operuje piórem, tworzy niezwykłe klimaty i prowadzi czytelnika przez kolejne obrazy wzięte z życia narratora. Humbert Humbert uzewnętrznia się, przekazuje swoje refleksje i przemyślenia, ale także próbuje usprawiedliwić się, co dla mnie jest niewybaczalne. Powieść jest napisana barwnie. Nie ma problemu z lekturą utworu, jeśli chodzi o język i kwestię przystępności, ale będzie to z pewnością wyzwanie pod względem treści. To pełna trudnych, skomplikowanych tematów opowieść o chorobliwej fascynacji, pedofilii, ale także o tym, jak pewne wydarzenia kształtują nasze życie.

Lolita nie powinna być opisywana jako historia miłosna - to portret krzywdy dziecka, pedofilii, fascynacji starego mężczyzny małymi dziewczynkami. Czytelnicy z pewnością niejeden raz mogliby się zastanawiać, jak potoczyłaby się ta opowieść, gdyby nie pewne kluczowe zdarzenia. Czy Dolores zdołałaby umknąć, czy jej los zakończyłby się w podobny sposób? W utworze nie znajdziecie wulgarnych opisów czy sytuacji - Vladimir Nabokov starał się przedstawić pewne zdarzenia na podstawie emocjonalnego kontekstu. Nie ułatwia to jednak lektury, a jeszcze mocniej wpływa na psychikę czytelnika. Uwagę zwracają także relacje międzyludzkie - Humbert Humbert ma właściwie zabawnie łatwy dostęp do Lolity. Warto pamiętać - to nigdy nie jest wina dziecka, to nigdy nie jest wina kobiety, to nigdy nie jest wina mężczyzny. To zawsze jest wina sprawcy, osoby, która bezkarnie wykorzystuje. Ofiara nie ma nic do powiedzenia w tej kwestii.

Humbert Humbert to postać, którą autor za pomocą monologów rozbiera na czynniki pierwsze. Nawet w przedstawianiu przeszłości w pierwszych rozdziałach czytelnik dostrzega jego specyficzne próby odnalezienia przyczyny chorobliwej fascynacji młodymi dziewczynami. Nie ma jednak wątpliwości, że cechuje się on uporem i zdecydowaniem - nie dostrzega krzywdy, jaką wyrządza innym. Za wszelką cenę pragnie osiągnąć swój cel. Tytułowa Lolita, Dolores Haze, jest tutaj postacią tragiczną, zmuszoną do czynów, do których żadne dziecko nie powinno zostać zmuszone. Jej życie jest naznaczone okropnymi przeżyciami, które prowadzą do nieuchronnego końca.

Lolita to przerażające studium chorego człowieka, którego pociągają młode dziewczyny, właściwie dzieci. Przez całą lekturę czytelnik odkrywa z każdą stroną jego myśli, dostrzega próbę usprawiedliwienia swoich czynów, lecz efekt jest niezmienny - doskonale wiemy, kto tak naprawdę jest tutaj winny. Humbert Humbert to postać, która przyprawia o mdłości, pełna niewłaściwych odruchów, wykorzystująca sytuację bez przemyśleń. Vladimir Nabokov stworzył dzieło, które należy przeczytać, lecz nie będzie to łatwa czy miła lektura. 

Ocena: 7/10

Sprawdź inne nowości!

Lolitę otrzymałam od Księgarni Tania Książka. Bardzo dziękuję!